දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ප්‍රමාද වූ මධ්‍යම අධිවේගී මාර්ගයේ (CEP 1) පළමු අදියරේ ඉදිකිරීම් අවසන් කිරීම සඳහා
චීනයේ EXIM බැංකුවෙන් චීන යුවාන් (RMB)වලින් ඩොලර් මිලියන 500කට සමාන මුදලක් ණයට ගැනීමට සහ ශ්‍රී ලංකා රජයේ අරමුදල්වලින් ඩොලර් මිලියන 438ක් වැය කිරීමට කැබිනට් අනුමැතිය ඉල්ලා ඇත.
මෙම තීරණයට අනුව, RMB ආදායමක් නොමැති ශ්‍රී ලංකාවට ණය ආපසු ගෙවීමට සිදුවන්නේ සිය එක්සත් ජනපද ඩොලර් සංචිත පරිවර්තනය කිරීමෙනි. එසේම, මෙම ණය සඳහා මුල් ගිවිසුම සංශෝධනය කිරීම ද අවශ්‍ය වන අතර, ඒ සඳහා ද කැබිනට් අනුමැතිය පතා ඇත. ඩොලර්වලින් RMB වෙත මුදල් ඒකකය වෙනස් කිරීම චීන EXIM බැංකුවේ ඉල්ලීමකි.
මීට පෙර, කඩවත සිට මීරිගම දක්වා වූ කිලෝමීටර් 37.1ක කොටස සඳහා කොන්ත්‍රාත්කරු වන Metallurgical Corporation of China Ltd (MCC) වෙත ගෙවිය යුතු හිඟ මුදල් විශ්ලේෂණය කිරීමට පත් කරන ලද කමිටුවක්, බිලියන ගණනක් වන එම ගෙවීම් නිරවුල් කර ඉතිරි මාර්ග කොටස ඉදිකිරීම සඳහා එම සමාගම සමඟම සාකච්ඡා කරන ලෙස නිර්දේශ කර තිබිණි.
චීන EXIM බැංකුවේ අරමුදල් යටතේ 2020 සැප්තැම්බර් මාසයේ ආරම්භ වූ මෙම ව්‍යාපෘතියේ භෞතික ප්‍රගතිය 36.38%ක් පමණක් වන අතර, ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් EXIM බැංකුවේ ණය නිකුත් කිරීම අත්හිටුවීම සහ ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ක්‍රියාවලිය හේතුවෙන් එහි වැඩ කටයුතු ප්‍රමාද විය.
ශ්‍රී ලංකා රජය සහ චීන EXIM බැංකුව අතර CEP 1 සඳහා මුදල් යෙදවීම සඳහා 2019 මාර්තු මාසයේදී ණය ගිවිසුමක් ඇති කර ගන්නා ලදි. පසුව, ශ්‍රී ලංකාවේ බාහිර ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ක්‍රියාවලිය යටතේ එම ගිවිසුමට 2024 ජුනි මාසයේදී සංශෝධනයක් අත්සන් කරන ලදි.
මේ වසරේ අප්‍රේල් මාසයේදී, ජනාධිපති යටතේ ඇති මුදල්, සැලසුම් සහ ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය විසින් CEP 1 ව්‍යාපෘතිය EXIM බැංකුවේ අරමුදල් යටතේ ඉදිරියට කරගෙන යාමට රජයේ කැමැත්ත චීන EXIM බැංකුවට දැනුම් දුන්නේය. එහිදී, මුදල් ඒකකය වෙනස් කිරීමට EXIM බැංකුව ඉල්ලා සිටියේය. පසුව, ණය මුදල, පොලී අනුපාතය ආදිය සම්බන්ධයෙන් සාකච්ඡා පවත්වා, පොලී අනුපාතය 2.5%ත් 3.5%ත් අතර පවත්වාගෙන යාමට එකඟත්වයක් ඇති කර ගන්නා ලදි.
මුල් EXIM බැංකු සහන ණය මුදල ඩොලර් මිලියන 989ක් වූ අතර, එය අත්හිටුවීමට පෙර නිකුත් කර තිබුණේ ඩොලර් මිලියන 51.5ක් පමණි. ඉතිරි ඩොලර් මිලියන 938න්, ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමෙන් පසු EXIM බැංකුව විසින් RMBවලින් ඩොලර් මිලියන 500ක් ණයට දීමට ඇත. ඒ අනුව, ඉතිරි ඩොලර් මිලියන 438ක මුදල ශ්‍රී ලංකා රජය දැරීමට නියමිතය.
කොන්ත්‍රාත්තුව අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක කිරීමත් සමඟ, රජයට කොන්ත්‍රාත්කරුට හිඟ හිමිකම් සහ පොලී වශයෙන් ඩොලර් මිලියන 200ක පමණ මුදලක් ගෙවීමට සිදුවනු ඇත.
එසේම, MCC වෙත ලබා දුන් 2015-16 සෘජු කොන්ත්‍රාත්තුව අවලංගු කර, නැවත තරඟකාරී, විවෘත ටෙන්ඩර් කැඳවීමෙන් රටට අඩු පිරිවැයකින් මාර්ගය ඉක්මනින් නිම කිරීමට හැකි බවට ශ්‍රී ලංකාවේ විශාලතම ඉදිකිරීම් සමාගම් පහක් විසින් ඉදිරිපත් කළ යෝජනාවක් නොසලකා හැර තිබේ.
Sunday Times ලිපිය
උපුටාගැනීම CN
