ශ්‍රී ලංකාවේ උතුරු හා නැගෙනහිර පළාත්වල දෙමළ සහ මුස්ලිම් දේශපාලන
පක්ෂ කිහිපයක් එක්ව හර්තාල් ව්‍යාපාරයක් (වර්ජනයක්) ආරම්භ කර ඇත.
මෙය, යම් නිශ්චිත ඉල්ලීම් සමූහයක් ඉටු කර ගැනීම සඳහා වෙළෙඳ, පරිපාලන සහ සාමාන්‍ය කටයුතු සම්පූර්ණයෙන්ම නවතා දමන සිවිල් අරගල ක්‍රමයක් ලෙස හැඳින්විය හැකිය.
ලංකාවේ හර්තාල් ව්‍යාපාරයේ ඉතිහාසය
1953 හර්තාලය: වහල්භාවයේ යදම් බිඳලීමට හෙලූ යකුලූ පහරකි
හර්තාල් යන වචනය පැමිණ ඇත්තේ ගුජරාටි භාෂාවෙන් වන අතර, එහි තේරුම වන්නේ වෙළෙඳසැල් වසා දැමීම හෝ සම්පූර්ණ අකර්මණ්‍යතාවයකි. මෙය අවිහිංසාවාදී විරෝධතා ක්‍රමයක් ලෙස ඉන්දියාවේදී මහත්මා ගාන්ධි විසින් ප්‍රචලිත කරන ලදි. ශ්‍රී ලංකාවේ හර්තාල් ව්‍යාපාර ප්‍රධාන වශයෙන් දේශපාලන සහ ආර්ථික අයිතිවාසිකම් දිනා ගැනීම සඳහා යොදා ගෙන ඇත.
1953 හර්තාලය:
ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසයේ ඉතාම වැදගත් සහ ප්‍රබලම හර්තාලය ලෙස මෙය සැලකේ. 1953 අගෝස්තු 12 වැනි දින ඩඩ්ලි සේනානායකගේ රජය සහල් සලාකයේ මිල දෙගුණයකින් ඉහළ දැමීමට ගත් තීරණයට එරෙහිව මෙම හර්තාලය පැවැත්විණි. එය වාමාංශික පක්ෂ විසින් සංවිධානය කරන ලද අතර, රට පුරා විශාල ජන සහභාගීත්වයක් දක්නට ලැබුණි.
- දිනාගත් දේ: මෙම දැවැන්ත ජනතා විරෝධය හමුවේ, අගමැති ඩඩ්ලි සේනානායකට සිය තනතුරෙන් ඉල්ලා අස්වීමට සිදුවිය. මෙම හර්තාලය, රටේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධයෙන් ජනතාවට ඇති බලය පෙන්නුම් කළ අතර, දේශපාලන තීරණ කෙරෙහි මහජන බලපෑම කොතරම්දැයි පෙන්වා දුන්නේය.
1966 යාපනයේ හර්තාලය:
මෙම හර්තාලය 1966 ජනවාරි මාසයේදී දෙමළ ජනතාවගේ ඉල්ලීම් වෙනුවෙන් යාපනයේ පැවැත්විණි. ඒ වන විට ඩඩ්ලි සේනානායක රජය දෙමළ භාෂා (විශේෂ විධිවිධාන) පනත සම්මත කිරීමට උත්සාහ කළ අතර, ඊට විරෝධය පළ කරමින් හර්තාලය ආරම්භ විය.
- දිනාගත් දේ: මෙමගින් දෙමළ ජනතාවගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් හඬ නැගීමේ හැකියාව පෙන්නුම් කළ නමුත්, ක්ෂණික විසඳුම් ලබා ගැනීමට අපොහොසත් විය. කෙසේ වෙතත්, මෙය දෙමළ ජනතාවගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරීත්වයේ සන්ධිස්ථානයක් ලෙස සැලකේ.
නවතම හර්තාල ව්‍යාපාර:
මෑත කාලීනව හර්තාල ව්‍යාපාර බොහෝ විට උතුරු සහ නැගෙනහිර පළාත්වල සිදුවී ඇත. මේවා ප්‍රධාන වශයෙන් යුද්ධයෙන් පසුව ඇති වූ ඉඩම් ගැටලු, දේශපාලන සිරකරුවන් නිදහස් කිරීම සහ යුද අපරාධ සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනය කිරීම වැනි කරුණු මුල් කරගෙන සිදුවිය.
- දිනාගත් දේ: මෙම ව්‍යාපාර ක්ෂණික ප්‍රතිඵල ලබා දුන්නේ නැතත්, ජාත්‍යන්තර අවධානය දිනා ගැනීමට සහ රජයට දැඩි පීඩනයක් යෙදීමට සමත් විය. උදාහරණයක් ලෙස, සමහර හර්තාල ව්‍යාපාරවලින් පසු රජය දේශපාලන සිරකරුවන් කිහිප දෙනෙකු නිදහස් කිරීමට පියවර ගෙන ඇත.
හර්තාල ව්‍යාපාරවලින් දිනාගත් පොදු දේ
- රජයට පීඩනය යෙදීම: හර්තාල ව්‍යාපාර මගින් රජයට දැඩි දේශපාලන සහ ආර්ථික පීඩනයක් එල්ල කළ හැකි අතර, එමගින් රජය යම් යම් තීරණ වෙනස් කිරීමට හෝ සාකච්ඡා සඳහා යොමු වීමට පෙළඹේ.
- ජනතා බලය පෙන්වීම: මෙම ව්‍යාපාර මගින් සාමාන්‍ය ජනතාවට තමන්ගේ අයිතිවාසිකම් සහ ඉල්ලීම් වෙනුවෙන් බලය පෙන්වීමට අවස්ථාවක් ලැබුණි.
- අන්තර්ජාතික අවධානය: විශේෂයෙන්ම මෑත කාලීන හර්තාල ව්‍යාපාර, ශ්‍රී ලංකාවේ සුළු ජාතීන්ගේ ගැටලු සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තර අවධානය දිනා ගැනීමට සමත් විය.
කෙසේ වෙතත්, හර්තාල ව්‍යාපාරවලින් ක්ෂණිකව සියලු ඉල්ලීම් දිනා ගැනීම අසීරු වන අතර, ඒවා බොහෝ විට දිගුකාලීන දේශපාලන ක්‍රියාවලියක කොටසක් ලෙස ක්‍රියාත්මක වේ.
අද ක්‍රියාත්මක කෙරෙන හර්තාලයට හේතු වූ ප්‍රධාන ඉල්ලීම්
මෙම හර්තාල ව්‍යාපාරයට හේතු වී ඇති ප්‍රධාන ඉල්ලීම් කිහිපයක් පහත දැක්වේ:
- ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත (PTA) අහෝසි කිරීම: විරෝධතාකරුවන් කියා සිටින්නේ මෙම පනත යටතේ අහිංසක පුද්ගලයන්ට අසාධාරණ ලෙස සලකන බවයි.
- පළාත් සභා මැතිවරණය කඩිනමින් පැවැත්වීම: ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතිවාසිකම් තහවුරු කිරීමට මැතිවරණ පැවැත්විය යුතු බව ඔවුහු අවධාරණය කරති.
- දෙමළ ජනතාවගේ ඉඩම් ගැටලුවලට විසඳුම් ලබාදීම: හමුදාව විසින් අත්පත් කරගෙන ඇති ඉඩම් නැවත ලබා දෙන ලෙස ඉල්ලීම් කරයි.
දේශපාලනඥයන්ගේ අදහස්
- පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ශානක්‍යන් රාසමානික්කන් පෙන්වා දෙන්නේ, උතුරු නැගෙනහිර ප්‍රදේශවල හමුදාව විශාල වශයෙන් රැඳී සිටීම නිසා සිවිල් ජනතාවට ගැටලු රාශියක් මතුව ඇති බවයි. ඔහු උදාහරණයක් ලෙස සඳහන් කරන්නේ මුලතිව්හිදී හමුදා සාමාජිකයන් විසින් ඝාතනය කරන ලද තරුණයකුගේ සිද්ධිය සහ හමුදාව සිවිල් ජනතාවගේ ඉඩම්වල ගොවිතැන් කටයුතු සිදු කිරීම නිසා ඇතිවන ආර්ථික ගැටලු ය. මෙම ගැටලු විසඳා ගැනීම සඳහා ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක සමඟ සාකච්ඡා කිරීමට අපේක්ෂා කරන බවද ඔහු පැවසීය.
- එක්සත් සාම සන්ධානයේ ලේකම් අයි. ඒ. කලිලුර් රහ්මාන් කියා සිටින්නේ උතුරු නැගෙනහිර ප්‍රදේශය දෙමළ, සිංහල සහ මුස්ලිම් යන සියලු ජන කොටස්වලට පොදු නිජබිමක් බවයි. ඔහු ප්‍රශ්න කරන්නේ දෙමළ දේශපාලන පක්ෂ, මුස්ලිම් ජනතාවට එල්ල වන අසාධාරණයන් සම්බන්ධයෙන් හඬක් නොනඟන්නේ මන්ද යන්නයි. ඔහුට අනුව, දෙමළ සන්ධානය මුලින්ම මුස්ලිම්වරුන්ට සිදුවන පරිපාලනමය අසාධාරණයන් නැවැත්විය යුතුය.
- මහනුවර සහ වතුකරය නියෝජනය කරන දේශපාලන පක්ෂ ද මෙම හර්තාලයට සහයෝගය පළ කර ඇති අතර, කඳුරට ජනතා පෙරමුණේ නායක වී. රාධා ක්‍රිෂ්ණන් සහ ලංකා කම්කරු කොංග්‍රසයද ඔවුන්ගේ සහයෝගය ලබාදෙන බව ප්‍රකාශ කර තිබේ.
රජයේ ප්‍රතිචාරය
රජය සහ ආරක්ෂක අංශ ඉලක්ක කරගෙන සිදු කරන අසත්‍ය ප්‍රචාරවලට නොරැවටෙන ලෙස කැබිනට් ප්‍රකාශක නලින්ද ජයතිස්ස ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටී. මුලතිව්හිදී සිදුවූ සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් රජය පරීක්ෂණයක් පවත්වන බවත්, දැනටමත් හමුදා සාමාජිකයන් තිදෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගෙන ඇති බවත් ඔහු සඳහන් කළේය.
මෙම හර්තාල් ව්‍යාපාරය මගින් රජය සහ උතුරු නැගෙනහිර දේශපාලන පක්ෂ අතර නව සාකච්ඡා වටයකට මඟ පෑදේවිද යන්න ඉදිරියේදී පැහැදිලි වනු ඇත.
@ සමාරා
