විගණකාධිපති තනතුර රටේ මූල්ය විනය හා වගවීම තහවුරු කිරීමේදී අතිශය වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.
මෙම ආයතනය රජයේ මූල්ය මෙහෙයුම් සහ පොදු සම්පත් කළමනාකරණය විගණනය කිරීම මඟින් මහජන මුදල් නිසි ලෙස භාවිත වේද යන්න සහතික කරයි. මෙවන් තීරණාත්මක තනතුරක් දීර්ඝ කාලයක් පුරා පුරප්පාඩුව පැවතීම, රාජ්ය අංශයේ වගවීමේ යාන්ත්රණය අඩපණ කරන බරපතළ වරදක් බවට සැක පළවේ.
කල් දැමීමේ ක්රියාවලිය සහ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සභාවේ කාර්යභාරය
වත්මන් ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක විසින් පුරප්පාඩු වූ විගණකාධිපති තනතුර සඳහා මේ වන විට තුන්වන නාමයෝජනාව ඉදිරිපත් කර ඇති බව වාර්තා වේ. මීට පෙර ඉදිරිපත් කළ නම් දෙකක් ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සභාවේ අනුමැතිය සඳහා අවශ්ය වූ අවම ඡන්ද සංඛ්යාව (සාමාජිකයන් 10න් 5ක්) නොලැබීම හේතුවෙන් නව විගණකාධිපතිවරයකු පත් කිරීම ප්රමාද විය.
අවම ඡන්ද සංඛ්යාව නොලැබුණු විට, නිර්දේශය සම්මත වීමට අසමත් වූ බව සලකන අතර, පත්වීම් තහවුරු කිරීමේදී ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සභාව ස්වාධීනත්වයෙන් යුතුව ක්රියාකර ඇති බව පෙනේ. එසේම, ජ්යෙෂ්ඨ නියෝජ්ය විගණකාධිපති L.S.I. ජයරත්න මහත්මිය වැඩබලන විගණකාධිපති ලෙස පත් කිරීමට ජනාධිපතිවරයා කළ නිර්දේශය ද දෙසැම්බර් මුල් සතියේ රැස් වූ සභාව විසින් අනුමත නොකළේ, එල්ල වූ විෂමාචාර චෝදනාවක් මත බව සඳහන් වේ.
නවතම තත්ත්වය:
ජනාධිපති කාර්යාලය විසින් 2025 දෙසැම්බර් 11 වන දින (PS/CSA/00/1/10/1 දරණ ලිපිය මඟින්) කථානායකවරයා සහ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සභාවේ සභාපති වෙත දැනුම් දී ඇත්තේ, ඕ.ආර්. රාජසිංහ මහතා විගණකාධිපති ධුරය සඳහා ස්ථිර පදනමින් පත්කිරීමට සලකා බැලීම පිණිස ජනාධිපතිතුමා විසින් නිර්දේශ කර ඇති බවයි. මෙම නිර්දේශය ලබන බදාදා දින පැවැත්වීමට නියමිත ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සභාවේ තීරණයට යටත් වනු ඇත.
සුදුසුකම් සලකා බැලීම: ගම්මන්පිල එදිරිව රාජසිංහ
තනතුරට යෝජිත අපේක්ෂකයන් දෙදෙනෙකු වන ධර්මපාල ගම්මන්පිල සහ ඕ.ආර්. රාජසිංහ දෙදෙනාගේ සුදුසුකම් සංසන්දනය කිරීමෙන් පෙනී යන්නේ:
|
විස්තරය |
ධර්මපාල ගම්මන්පිල |
ඕ.ආර්. රාජසිංහ |
සංසන්දනය |
|
වත්මන් තනතුර |
වැඩබලන විගණකාධිපති/ ජ්යෙෂ්ඨතම නියෝජ්ය විගණකාධිපති |
අධ්යක්ෂ මූල්ය - ලංකා හස්ත කර්මාන්ත මණ්ඩලය (2025/12/10 දින ඉල්ලා අස්විය) |
රජය විසින් ගම්මන්පිල මහතා මාස 8කට ආසන්න කාලයක් වැඩබලන විගණකාධිපති ලෙස පත් කිරීමෙන්, ඔහුට අවශ්ය සුදුසුකම් ඇති බව පිළිගෙන ඇත. |
|
සේවා පළපුරුද්ද |
ජාතික විගණන කාර්යාලයේ වසර 30කට අධික රාජ්ය අංශයේ පළපුරුද්ද |
ශ්රී ලංකා යුද හමුදාවේ මාස 10ක අභ්යන්තර විගණන අධ්යක්ෂ පළපුරුද්දක් සහ ඉතිරිය ගිණුම්කරණ පළපුරුද්ද |
ගම්මන්පිල මහතාට රාජ්ය අංශයේ විගණන පළපුරුද්ද වසර 30කට අධික වන අතර, රාජසිංහ මහතාට මධ්යම කළමනාකරණ මට්ටමින් අභ්යන්තර විගණන පළපුරුද්ද ඇත්තේ මාස 10ක් පමණි. |
|
COPE/COPA සහය |
වැඩබලන විගණකාධිපති ලෙස COPA සහ COPE රැස්වීම් 50කට පමණ සහභාගී වී ඇත. |
කිසිවක් නැත. |
රාජ්ය ආයතනවල වගවීම ශක්තිමත් කිරීමට වැදගත් වන COPE සහ COPA රැස්වීම්වල පුළුල් අත්දැකීම් ගම්මන්පිල මහතාට ඇත. |
|
අයදුම්පත් ඉදිරිපත් කළ දිනය |
2025 අප්රේල් 3 දින |
2025 දෙසැම්බර් 10 දින (නාමයෝජනාව කථානායකවරයාට ඉදිරිපත් කිරීමට පෙර දින) |
අයදුම්පත ඉදිරිපත් කළ වේලාව දේශපාලනමය වශයෙන් සැක පහළ කරයි. |
මෙම සංසන්දනය අනුව, ධර්මපාල ගම්මන්පිල මහතා විගණන ක්ෂේත්රයේ විශාලතම පළපුරුද්ද සහ ජ්යෙෂ්ඨ කළමනාකරණ පළපුරුද්ද සහිත, තනතුරට අතිශය සුදුසු පුද්ගලයා බව පැහැදිලිය. තනතුර පුරප්පාඩු වූ අවස්ථා දෙකකදී පමණක් විගණකාධිපති තනතුර එම දෙපාර්තමේන්තුවෙන් පිටත අයෙකුගෙන් පුරවා ඇත—එයද සුදුසුකම් නොමැති වීම හෝ වයස අඩුවීම වැනි පැහැදිලි හේතූන් මතය.
ඊට ප්රතිවිරුද්ධව, යුද හමුදාවේ සිවිල් අංශයේ සේවය කළ ඕ.ආර්. රාජසිංහ මහතාට රාජ්ය අංශයේ විගණන පළපුරුද්ද ඇත්තේ මාස 10ක් පමණි. එසේම, ඔහු නාමයෝජනාව කථානායකවරයාට ඉදිරිපත් කිරීමට පෙර දිනම (දෙසැම්බර් 10) ලංකා හස්ත කර්මාන්ත මණ්ඩලයේ මූල්ය අධ්යක්ෂ තනතුරෙන් වහාම ඉල්ලා අස්වීම දේශපාලන තීරණයක ඉක්මන් ප්රතිඵලයක් ලෙස නිරීක්ෂණය කළ හැකිය.
ආණ්ඩුවේ අරමුණු පිළිබඳ සැකය සහ දේශපාලන උපාය
සුදුසුකම් ලත් ධර්මපාල ගම්මන්පිල මහතා සිටියදී, වසර 30ක පමණ රාජ්ය විගණන පළපුරුද්දක් නොමැති ඕ.ආර්. රාජසිංහ මහතාගේ නම යෝජනා කිරීමෙන් (ඔහු මීට පෙර ඉල්ලුම් කිරීමේදීත් අවශ්ය සුදුසුකම් නොමැතිවීමෙන් ප්රතික්ෂේප වී තිබුණි), ආණ්ඩුවේ අරමුණු පිළිබඳව බරපතළ සැක පහළ වේ:
- කල් දැමීමේ උපක්රමය:
සුදුසුකම් නොමැති නම් යෝජනා කිරීම ජනවාරි මාසය දක්වා කාලය ලබා ගැනීමට විය හැකි බවට සැක කෙරේ. ජනවාරියේදී ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සභාව අලුතින් පත්කිරීමේදී, තම අභිමතයට අනුව ක්රියා කරන සාමාජිකයින්ව පත්කර ගැනීම ආණ්ඩුවේ අරමුණ වී ඇතැයි සැකයක් මතුවේ. මෙහිදී අරමුණ වන්නේ, ස්වාධීනත්වයට වඩා පක්ෂපාතීත්වය මත ක්රියා කරන විගණකාධිපතිවරයෙකු පත්කර ගැනීම විය හැකිය.
- රාජ්ය සේවයේ අඛණ්ඩතාව:
රාජසිංහ මහතා රාජ්ය සේවයට අමතරව පුද්ගලික සමාගම්වල ද සේවය කර ඇති බැවින්, ඔහුගේ රාජ්ය සේවයේ අඛණ්ඩතාව පිළිබඳ ගැටලුවක් ද පවතින බව නිරීක්ෂණය වේ.
ව්යවස්ථාදායක සභාවේ වගකීම
රාජ්ය අංශයේ මූල්ය විනයට සහ වගවීමට මූලික වන විගණකාධිපති තනතුරේ පුරප්පාඩුව ඉක්මනින් පිරවීම, රටේ යහපාලනයට අත්යවශ්ය කාරණයකි. මෙවන් වැදගත් තනතුරක් හිස්ව තැබීම හෝ සුදුසුකම් නොමැති ‘නම් යෝජනා කරමින් කල් දැමීම’ තුළින් ආණ්ඩුව විසින් ප්රජාතන්ත්රවාදී වගවීමේ මූලධර්මවලට හානි සිදු කරන්නේද යන බරපතළ ප්රශ්නය මතු වේ.
ධර්මපාල ගම්මන්පිල මහතාට තනතුර දැරීමට අවශ්ය සුදුසුකම් රජය විසින්ම පිළිගෙන ඇති පසුබිමක, ලබන බදාදා රැස්වන ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සභාව, රටේ මූල්ය ස්වාධීනත්වය සහ වගවීම සුරක්ෂිත කිරීමේ වගකීම මත ජ්යෙෂ්ඨත්වය, පළපුරුද්ද සහ සුදුසුකම් පදනම් කරගත් විධිමත් තීරණයක් ගනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. මෙම පත්වීම ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සභාවේ ස්වාධීනත්වයට ඇති තීරණාත්මක අභියෝගයක් බවට පත් වී ඇත.
